Halatı Roda Etmek
Halatı Roda Etmek
Teknenin ve güvertenin neta yani düzenli olması ve tutulması olası aksaklıklara ve çaparizlere engel olur. Etrafta dolaşan halatlar ve ipler ortalıkta hem dağınık ve hoş olmayan bir görüntüye sebep olurlar hem de sorun çıkartırlar. Dolayısıyla bunların kendi üstlerine sarılıp, tertipli istiflenmelerine roda etmek denir.
En sık yapılan yanlış halatı, halk içinde bilinen şekliyle, kol üstünde roda etmektir. Bu şekilde halat gam yapar, düğümler oluşur ve açılması özellikle de hızlı hareket eilmesi gereken manevralarda çapariz çıkartabilir. Bunun yerine halatın elde roda edilmesi gerekir. Bu alışkanlık isteyen bir işlemdir.
Özellikle uzun kıç koltuklarını elde roda etmek oldukça zordur. Bu tip halatları güverteye yayarak tertiplemek hem daha kolaydır hem de manevra sırasında kolaylık sağlar. Halatları güverteye yayarak roda etmeye, salya etmek denir.
Uzun koltukların düzgün saklanması ve gerektiğinde kolaylıkla dolaşmadan kullanılması için bir diğer yöntem, vardavela üzerine monte edilmiş makara sistemleridir.
Halatı Sahile Atmak
Özellikle zor durumlarda sahile yanaşırken, halatı zamanında ve düzgün bir şekilde sahile atmak belki teknenin manevrası kadar önem arzeder. Halat suya düşer, manevra için çok değerli vakit kaybedilir, zamanlama bozulur ve karşı taraftakilerle sahilde izleyenlere rezil olunur!
Buna engel olmak için önceden hazırlık yapmak lazımdır. Sahile olan mesafe ölçülür. Çok erken ve aceleci de davranmamak gereklidir. Uygun yere gelindiğinde, sağ ellerini kullananlar için sağ elde tutulan ve atıldığında havada muhtemel açılması için uygun sayıda tutulan volta turuna ek olarak sol elde, halatın geri kısmı bulundurulur.Halat rodası yere konmaz, serilmez veya makarada sarılı tutulmaz.
Sahile veya yandaki bir başka tekneye verilen koltuk halatının, tekneye nereden girdiği önemlidir. Herhangi bir vardevala teli veya bir başka halat ile çapariz yaratmamasına dikkat edilmelidir.
Mesafenin uzun olduğu durumlarda, ağır halatın elle atarak yetiştirilemeyeceği düşünülürse, içinde bir ağırlık olan el cevizi veya benzer lastik ağırlıklara bağlı bir ince kullanılır. İnce halat sahile ulaşınca, kılavuzun diğer ucuna kalın koltuk halatı tespitlenir, bağlanma gerçekleştirilir. Büyük ticari gemilerin ve yolcu vapurlarının yüksek güvertelerinden verilen palamarlar hep bu şekilde kullanılır.
EL İNCESİ veya EL İNCELİK HALATI
El incesi (heaving line), gemi manevralarında sahile halat vermek için kullanılan ince bir halattır Gemicinin uzak bir mesafeye kadar atabilmesi için hafif, bağlandığı palamar halatını çekebilmeleri için de sağlam olması gerekir
Eski parakete salvosu veya sancak salvoları el incesi yapmak için en ideal vasıtalardır Bir el incesi yaklaşık 17 kulaç (3109 m) uzunluğunda 1 1/4 burgatalık bitkisel halatlardan yapılır El incesinin bir ucu piyan yapılır, diğer ucuna ise maymun cevizi veya halat cevizi yapılır Ağırca olan maymun cevizi çarptığı zaman kişiye zarar verebileceği için el incesini dikkatli kullanmak gerekir.El incesi atılacağı zaman ıslak olabilir, bunun 12-14 kulaç kısmı küçük rodalar halinde sol ele alınır, diğer üçte bir kısmı da sağ ele alınır Bundan sonra sağ kol düz bir şekilde ve kuvvetlice sallanarak halat savrulur, sol eldeki roda da halatın akıp gitmesi için serbest bırakılır Elimizde istif ettiğimiz el incesi üzerinde bırakılan bükümler ve kıvrımlar atlıma esnasında halatın serbestçe akıp gitmesine mani olacağı için öncelikle bunlara dikkat etmek gerekir.
