TEKNEDE KULLANILAN MALZEMELER
Teknecilikte kullanılan belli başlı malzemeler kilit, radansa, karabina, fırdöndü, kanca,sustalı kilit ve keryedir. Kilitler şekillerine göre, U kilit veya standart kilit, omega kilit ve düz kilit olarak üretilirler. Malzemelerine göre ise piyasada galvaniz, paslanmaz ve pirinç olanları mevcuttur. Kalibre standart zincirlerin bakla aralıkları çok dar olduğu için, zincir ortasına kullanılacak pim genişliğine uygun kilit yeteri kadar mıkavim olmadığı için bu tarz bir işlemde özellikli kilitler kullanılır.
Kaybolmaz pim ile kast edilen, yivinden söküldükten sonra kilit piminin yerinden yani kilitten çıkmamasıdır. Bu sayede pimi gevşetirken suya düşmesi engellenmiş olur.
Demir kilidinin pimi de keza, kilitten ayrılmaz. Diğer yivli pimlerden farklı olarak kendiliğinden sallantıyla gevşemez. Bu açıdan mandar kilidi olarak da kullanılabilir, elle kolaylıkla açılır. Fırdöndü Demir ve düzeneğine fırdöndü eklenmesi önemli bir tartışmadır. Birçok tekne sahibi buna gerek duymazken, bazıları için ise vazgeçilmezdir. Sadece bir gece demirlemek için kullanılan demirlerde fırdöndüye çok da fazla ihtiyaç olmayacağı aşikar olmakla beraber, uzun süre alargada kalındığında veya kalıcı tonozlarda fırdöndüler büyük yarar sağlarlar. Bu yüzden kalibre olarak bir veya birkaç boy büyük fırdöndü ve kilit kullanılması adettendir. Keza galvaniz zincirlerde, bağlantı elemanlarının paslanmaz malzemeden yapılıyor olmasının da altında aynı mantık yatar.
Ancak paslanmaz, galvaniz malzemeyi çok hızlı aşındırır. Bu tür bağlantı elemanları kullanılıyor ise her sene kontrol edilip gerekirse zincirin birkaç baklasını keserek kısaltmak gerekebilir. Karabinalar genelde dağcılık ve teknik tırmanış gibi doğa sporlarında bolca kullanılan pratik aparatlardır. Ancak çeker yüklerinin az olması sebebiyle, demirleme ve kalıcı bağlamalarda yaygın kullanılmaz. İçe açılan, dışa açılan, vidalı gibi değişik tipleri mevcuttur. Geçici olarak botu bağlarken, sıkça tercih edilirler.
Kalıcı bağlanmalarda veya büyük yüklerde benzer amaca hizmet eden kancalar daha sıklıkla kullanılır, karabinalara kıyasla çeker yükleri oldukça fazladır. Kendinden fırdöndü ya da kuş gözü delikli olabilirler. Sustalı veya Yaylı Kilit (Snap Shackle) Üzerinde yük varken açılabilen tek malzemedir. Yelken manevralarında balon kullanımında vazgeçilmezdir. Yaylı bir pime takılan halka kopilyası sayesinde, açılır. Radansa Yapılan testler ve bilimsel araştırmalar, statik güç uygulandığında kendi kalınlığının 4 katından daha dar bir yarıçapta (radius) dönen halatın mukavemetinin önemli ölçüde azaldığı yönündedir. Pratikte bunu engellemek için kullanılan malzeme radansadır. Su damlası şeklinde olan radansaların metal olanları genelde paslanmaz, galvaniz ve bazen pirinçten yapılırlar, ağır işler ve yükler söz konusu olduğunda plastik olanları kullanılmamalıdır.
Kapalı olanlar daha mukavim olmakla beraber, sabit montajı mümkün değildir. Bağlanacağı yere bir kilit veya ajutajla bağlanır.
Liftin Bir tarafı düz bir tarafı ters diş olan bir vida eksen üzerinde hareket eden bir göbekten oluşur. Açık veya kapalı olabilir. Göbeğin çevrilmesi ile sistem kısalır veya uzar. Bu sayede vardavela tellerini veya ıstralya ile çarmıkları gevşetmek-germekte kullanılır. Klemens veya Kerye Klemensler U şeklinde bir çift vida üzerine oturan tabla ile teli ya da kabloyu sıkıştırmak üzere diyazn edilmiş ürünlerdir. Oluşturulan kasada tek olarak kullanılmaz. Klemenslerin açık vida taraflarının beden tarafında olmasına dikkat edilmelidir. Klemens ile çelik halat kasası oluşturulurken dikkat edilmesi gereken hususlar:
Pimler ve Kopilyalar Bir yelkenli tekne çok fazla harekete maruz kaldığı için ve titreşim sebebiyle vidalı unsurların açılması söz konusu olabileceği için özellikle arması ve donanımında standart bağlama elemanlarında ürünler genelde pimler ve kopilyalardır Kopilyalar halka veya tel kopilya olarak kullanılır. Tel kopilyalar direk bağlantılarında liftin ve diğer bağlama elemanlarında sıklıkla kullanılır. Dikkat edilmesi gereken husus kopilyanın ağızlarının gerektiğinden (15-20’den fazla) açılmamasıdır. |